آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پویش :سرطان تیروئید چیست؟
آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پویش :سرطان تیروئید چیست؟
آزمایشگاه‌های تخصصی پویش ، به عنوان بخشی اساسی از سامانه بهداشت و درمان، نقش بسیار مهمی در تشخیص و پیشگیری از بیماری‌ها ایفا می‌کنند. در این مقاله، به بررسی سندرم فیبرومیالژی می‌پردازیم و نشان می‌دهیم که چرا انتخاب یک آزمایشگاه تخصصی در کرج و آزمایشگاه ژنتیک در کرج امری حیاتی است.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پویش:
سرطان تیروئید چیست؟
مقدمه:
غده تیروئید یکی از اجزای کلیدی سیستم غدد درون‌ریز بدن است که در جلوی گلو و زیر ناحیه تحتانی دهان قرار گرفته است. این غده ظریف به‌ندرت در زیر پوست قابل مشاهده یا لمس است و دارای دو لوب راست و چپ است که توسط استوموز – نواری باریک – به یکدیگر متصل می‌شوند.
کارکرد غده تیروئید:
غده تیروئید وظیفه جذب ید را از مواد غذایی و خون بر عهده دارد و هورمون‌های حیاتی تیروئیدی تولید می‌کند که در بسیاری از عملکردهای بدن نقش دارند. این غده از دو نوع سلول اصلی تشکیل شده است: سلولهای فولیکول و سلولهای C. سلولهای فولیکول مسئول تولید و ذخیره‌سازی هورمون‌ها هستند، و در این فرآیند، پروتئین مخصوص به نام تیروگلوبولین نیز می‌سازند. سلولهای C نیز نوع دیگری از هورمون‌ها را به نام کلسی‌تونین تولید می‌کنند که در تنظیم کلسیم بدن نقش دارند.
چه چیزی سرطان تیروئید را متمایز می‌کند؟
سرطان تیروئید می‌تواند از هر کدام از این سلولها آغاز شود و تفاوت در منشأ سرطانی، شدت بیماری و روش‌های درمانی تعیین‌کننده است. سرطان تیروئید با توجه به نوع سلول منشأ، به چندین دسته تقسیم می‌شود که همگی باید با دقت تشخیص داده شوند.
انواع تومورهای تیروئیدی:
بیشتر تومورهای تیروئیدی خوش‌خیم هستند و فقط کمتر از 10 درصد به سرطان تیروئید منجر می‌شوند که قابلیت نفوذ به بافت‌های مجاور و پخش به نقاط دیگر بدن را دارند. تومورهای خوش‌خیم اغلب به‌صورت کیست‌ها و گواتر (غده تیروئید بزرگ‌شده) ظاهر می‌شوند، در حالی که تومورهای سرطانی به ندرت به نفوذ و انتشار اقدام می‌کنند.
نشانه‌های سرطان تیروئید:
معمولاً، نشانه‌های سرطان تیروئید می‌تواند به‌صورت تورم یا التهاب در ناحیه گردن آشکار شود که به‌عنوان ندول تیروئیدی شناخته می‌شود. این ندول‌ها می‌توانند در هر سنی بروز پیدا کنند، اگرچه در بزرگ‌سالان شایع‌تر است.
بررسی و مدیریت تومورهای خوش‌خیم تیروئیدی:
غالب ندول‌های تیروئیدی خوش‌خیم هستند و نیاز به درمان فوری ندارند. با این حال، برخی از انواع خاص، نیاز به پایش و گاهی اوقات درمان دارند، به ویژه در مواردی که ندول‌ها به اندازه‌ای بزرگ شوند که علائمی مثل تپش قلب سریع یا کاهش وزن را ایجاد کنند.
تومورهای بدخیم تیروئیدی:
تومورهای بدخیم تیروئیدی که سرطانی هستند، باید به سرعت شناسایی و درمان شوند. کارسینوم‌های پاپیلاری و فولیکولار شایع‌ترین انواع سرطان تیروئید هستند. این سرطانها از طریق عوامل ژنتیکی و محیطی مانند قرار گرفتن در معرض تشعشع در دوران کودکی می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند.
عوامل خطر سرطان تیروئید:
بعضی عوامل خطر می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان تیروئید را بالا ببرند. این عوامل عبارتند از:
- کمبود ید: مناطقی که رژیم غذایی آنها شامل ید کمتری است بیشتر در معرض ریسک سرطان‌های پاپیلاری و فولیکولار قرار دارند.
- قرار گرفتن در معرض تشعشع: افرادی که در دوران کودکی در معرض اشعه‌های درمانی سر و گردن قرار گرفته‌اند، خطر بالایی برای توسعه سرطان تیروئید دارند.
- عوامل ژنتیکی و فامیلی: وجود تاریخچه خانوادگی از سرطان تیروئید می‌تواند ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
تشخیص سرطان تیروئید:
برای تشخیص سرطان تیروئید، پزشکان ممکن است از تعدادی از روش‌ها استفاده کنند، از جمله:
- معاینه فیزیکی: بررسی ناحیه گردن برای یافتن توده یا ندول.
- آزمایشهای بیوشیمیایی خون: بررسی سطوح هورمون‌های تیروئید و وجود مارکرهای توموری.
- سونوگرافی: بررسی تصویری غده تیروئید و ندول‌های موجود.
- نمونه‌برداری سوزنی (بیوپسی): برداشت نمونه بافت برای بررسی نمونه‌های سرطانی در آزمایشگاه.
- اسکن با رادیوایزوتوپ: بررسی عملکرد غده تیروئید و جست‌وجو برای یافتن تومورها.
درمان سرطان تیروئید:
درمان سرطان تیروئید بسته به نوع و مرحله سرطان می‌تواند شامل یک یا ترکیبی از روش‌های زیر باشد:
- جراحی: اغلب در اولین قدم، بخشی یا کل غده تیروئید برداشته می‌شود.
- رادیویود درمانی: استفاده از ایزوتوپ‌های پرتودهنده ید برای از بین بردن سلولهای سرطانی.
- هورمون درمانی: جایگزینی هورمون تیروئید پس از جراحی برای کنترل ایجاد هورمون‌ها و کمک به جلوگیری از بازگشت سرطان.
- درمان های هدفمند: داروهایی که به طور خاص بر پروتئین‌ها یا مسیرهای سلولی که در رشد سرطان نقش دارند، هدف می‌گیرند.
- رادیوتراپی و شیمی‌درمانی: برای انواع سرطان پیشرفته‌تر که به روش‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند.
پیگیری و مراقبت‌های پس از درمان:
پس از درمان، بیماران مبتلا به سرطان تیروئید نیاز به مراقبت‌های پیگیری مداوم دارند که شامل آزمایشهای دوره‌ای و تنظیم دوز داروهای جایگزین هورمون تیروئید است.
پیش‌آگهی سرطان تیروئید:
با تشخیص و درمان به‌موقع، بسیاری از افراد مبتلا به سرطان تیروئید توانایی رهایی کامل از بیماری و بازگشت به زندگی عادی را دارند. پیش‌آگهی در مراحل اولیه معمولاً خوب است، اما این امر بستگی به نوع سرطان، درجه، و پاسخ بدن به درمان دارد.
نتیجه‌گیری:
بیماری سرطان تیروئید یکی از موارد قابل درمان است، به‌ویژه اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود. درک عوامل خطر، نشانه‌ها و درمان‌های موجود می‌تواند به بیماران کمک کند تا با پزشک خود برای ایجاد بهترین طرح درمانی همکاری کنند.
