به عنوان یکی از آزمایشگاه‌های تخصصی در کرج، آزمایشگاه پاتولوژی با دقت بالا و دستگاه‌های پیشرفته، به تحلیل مختلف نمونه‌ها پرداخته و نقش بسیار مهمی در تشخیص بیماری‌ها، پیش‌بینی روند بیماری و تعیین روش‌های درمانی مناسب دارد.

آزمایش های پاتولوژی

معرفی برخی از آزمون‌های پاتوبیولوژی مورد استفاده در آزمایشگاه پاتوبیولوژی می‌پردازیم. از جمله آزمون‌های مهم موجود در این آزمایشگاه می‌توان به بیوپسی، اسلاید‌های پارافینی، آزمون‌های هیستوشیمی، آزمون‌های ایمونوهیستوشیمی، و آزمون‌های مولکولی اشاره کرد.

• بیوپسی

در بیوپسی، نمونه‌ای از بافت مورد نیاز برای تشخیص بیماری از بدن بیمار برداشته می‌شود. اسلاید‌های پارافینی که توسط آزمایشگاه پاتولوژی تهیه می‌شوند، مواد از بیماری‌ها در آنها نشان داده می‌شوند و برای تشخیص دقیق و ارائه گزارش تشخیصی به پزشک مربوطه استفاده می‌شوند. بیوپسی یکی از مهم‌ترین آزمایشات پاتولوژی است که به‌طور عمده برای تشخیص بیماری‌ها و بررسی تغییرات بافتی در انسان و حیوانات استفاده می‌شود. این آزمایش شامل برداشت نمونه‌های کوچک از بافت یا سلول‌های بدن افراد می‌شود تا این نمونه‌ها به‌وسیله مجهزه‌های پاتولوژی مختلف، تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار گیرند و تغییرات موردنظر از جمله التهاب، تومورها، انسداد مجرای لنفاوی، نارسایی اعضا و سلول‌های غیرطبیعی تشخیص داده شود.

این آزمایش می‌تواند به‌صورت محدودی بر روی نمونه‌های خون، مدفوع، ادرار و سایر مایعات بدن انجام شود، اما بیشترین کاربرد بیوپسی در تحلیل نمونه‌های بافتی از عضلات، پوست، کبد، ریه، کلیه، پروستات، غدد لنفاوی، تیروئید، سینه و غیره دارد. بیوپسی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های تشخیصی در پزشکی، می‌تواند موارد زیر را کمک کند:

• تشخیص بیماری‌ها:

بیوپسی با تعیین نوع و ماهیت تغییرات بافتی و سلولی می‌تواند به تشخیص دقیق بیماری‌ها کمک کند و به پزشکان اطلاعات مفیدی درباره‌ی نوع بیماری، میزان گسترش آن و پیش‌بینی نتایج ارائه دهد.

• تعیین درجه توسعه بیماری:

با استفاده از بیوپسی، پزشکان می‌توانند اطلاعاتی درباره‌ی مراحل توسعه‌ی بیماری در بدن فرد به‌دست آورند و از این طریق برنامه‌های درمانی مناسب‌تری را تعیین کنند.

• مانیتورینگ درمان:

بعضی اوقات، پزشکان بعد از شروع درمان باید اطمینان حاصل کنند که درمان به‌درستی اجرا می‌شود و بهبودی صورت گرفته است. بیوپسی با ارزیابی تغییرات بافتی پس از درمان، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی اثربخشی درمان باشد.

• مطالعه تغییرات پاتولوژیک:

برخی از تحقیقات پاتوبیولوژیک از بیوپسی‌ها انجام می‌شود تا تغییرات پاتولوژیک و علل بیماری‌ها به‌صورت دقیق‌تر موردبررسی قرار گیرند.

به‌طور کلی، بیوپسی به‌عنوان یک ابزار ارزشمند در تشخیص بیماری‌ها و بررسی تغییرات بافتی استفاده می‌شود و نقش بسیار مهمی در تعیین درمان‌های مناسب و بهبود سلامتی افراد ایفا می‌کند. انجام این آزمایش به‌صورت دقیق و حرفه‌ای نیازمند تجهیزات پیشرفته و متخصصان آزمایشگاهی ماهر است.

• هیستوشیمی و ایمونوهیستوشیمی

آزمون‌های هیستوشیمی و ایمونوهیستوشیمی نیز برای تشخیص دقیق تر و شناسایی انواع سلول‌ها و بافت‌ها از نمونه‌های بیوپسی استفاده می‌شوند. این آزمون‌ها به واسطه رنگ‌های خاصی که بر روی اسلایدها استفاده می‌شود، انواع سلول‌ها و بافت‌ها را از یکدیگر تمییز می‌دهند. هیستوشیمی و ایمونوهیستوشیمی دو روش مهم در زمینه‌ی پاتولوژی هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توان تغییرات بافتی و سلولی را در نمونه‌های پاتولوژیک شناسایی کرد و به تشخیص بیماری‌ها و بررسی واکنش‌های ایمونولوژیک در بافت‌ها کمک کرد. این دو روش با استفاده از رنگ‌ها و آنتی‌بادی‌ها به‌صورت اندازه‌گیری کمیت‌ها و نمودارها تغییرات موردنظر را مشخص می‌کنند.

• هیستوشیمی:

هیستوشیمی یک روش کاربردی است که با استفاده از رنگ‌های ویژه‌ای به نمونه‌های بافتی دست یافته می‌شود. این رنگ‌ها برای نمایش و شناسایی خاصیت‌های مختلف سلول‌ها و بافت‌ها استفاده می‌شوند. با این روش، می‌توان اطلاعات مفیدی درباره‌ی ساختار بافت‌ها، وضعیت سلول‌ها، و تغییرات پاتولوژیک به‌دست آورد. هیستوشیمی در تشخیص بیماری‌ها، بررسی تغییرات بافتی در اثر بیماری و نقش‌های خاص سلول‌ها در عملکرد بافت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• ایمونوهیستوشیمی:

ایمونوهیستوشیمی یک گونه از هیستوشیمی است که با استفاده از آنتی‌بادی‌ها به‌عنوان رنگ‌ها برای شناسایی آنتی‌ژن‌ها یا پروتئین‌های خاص در سلول‌ها و بافت‌ها از این روش استفاده می‌شود. این آزمون معمولاً برای تعیین وجود آنتی‌ژن‌های خاص در بافت‌ها به‌کار می‌رود و می‌تواند نقش‌های آنتی‌ژن‌ها در فرآیندهای بیماری‌زایی و واکنش‌های ایمونولوژیک را نمایش دهد. از ایمونوهیستوشیمی به‌طور گسترده‌ای در تشخیص و بررسی بیماری‌های مختلف، به‌خصوص بیماری‌های سرطانی و اختلالات ایمونی استفاده می‌شود.

در مجموع، هیستوشیمی و ایمونوهیستوشیمی به‌عنوان ابزارهای مهم در پاتولوژی کمک می‌کنند تا تغییرات بافتی و سلولی در اثر بیماری‌ها شناسایی شود و اطلاعات بیشتری درباره‌ی بیماری‌ها و مکانیسم‌های آنها به‌دست آید. این اطلاعات از اهمیت بسیاری برای تشخیص دقیق بیماری‌ها، بررسی تأثیر درمان‌ها و تعیین طرح‌های درمانی مناسب استفاده می‌شود

• آزمون‌های مولکولی

آزمون‌های مولکولی از جمله PCR و تکنیک‌های سیکوئنسینگ نیز در تشخیص بیماری‌ها از طریق بررسی ژن‌ها و دی‌ان‌ها استفاده می‌شوند. این آزمون‌ها اطلاعات بسیار دقیقی در مورد شناسایی ژن‌های مرتبط با بیماری‌ها و میزان انتقال ژن‌ها از نمونه‌های مورد بررسی به ما می‌دهند.

استفاده از آزمایش‌های پاتولوژی در تشخیص بیماری‌ها به ما کمک می‌کند تا بیماری‌ها را در مراحل ابتدایی شناسایی کنیم و به مدیریت و درمان بهتر آنها بپردازیم. همچنین، این آزمایش‌ها برای تعیین پیش‌بینی‌ها و رصد پیشرفت بیماری‌ها در طول زمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و به پزشکان کمک می‌کنند تا برنامه‌های درمانی بهینه‌تری را برای بیمارانشان تنظیم کنند

• تکنیک‌های سیکوئنسینگ

تکنیک‌های سیکوئنسینگ یک مجموعه از روش‌ها و فناوری‌ها هستند که به کمک آنها می‌توان دنیای ژنوم را تجزیه و تحلیل کرد. این تکنیک‌ها امکان تشخیص ترتیب دقیق نوکلئوتیدهای (بازه‌های ساخته‌شده از DNA و RNA) در ژنوم را فراهم می‌کنند و به ما اجازه می‌دهند تا تغییرات و اختلافاتی که در ژنوم وجود دارد، شناسایی و بررسی شود.

تکنیک‌های سیکوئنسینگ به‌طور گسترده در زمینه‌های مختلفی مانند ژنتیک، زیست‌شناسی مولکولی، زیست‌انفورماتیک، پاتولوژی و پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از مهم‌ترین تکنیک‌های سیکوئنسینگ عبارتند از:

• سیکوئنسینگ Sanger:

این تکنیک به نام پیشگام سیکوئنسینگ است و برای تشخیص ترتیب دقیق نوکلئوتیدها در DNA استفاده می‌شود. این روش همچنان در آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد اما به‌دلیل پیچیدگی و هزینه‌بر بودن، تکنیک‌های مدرن‌تری مانند سیکوئنسینگ اگزوم نسل دوم جایگزین کرده‌اند.

• سیکوئنسینگ اگزوم (Next Generation Sequencing – NGS):

این تکنیک‌های مدرن، به صورت همزمان انجام می‌شوند و توانایی تولید حجم زیادی از داده‌های سیکوئنسینگ را دارند. از مهم‌ترین روش‌های NGS می‌توان به سیکوئنسینگ رشته‌ای (Illumina sequencing)، سیکوئنسینگ نانوپور (Nanopore sequencing) و سیکوئنسینگ حلقه‌بسته (PacBio sequencing) اشاره کرد. این تکنیک‌ها به‌طور گسترده در مطالعات ژنتیکی، تحلیل تنوع ژنتیکی، پژوهش‌های بر روی بیماری‌ها و شناسایی ویژگی‌های مولکولی بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• سیکوئنسینگ ARN (RNA sequencing – RNA-seq):

این تکنیک برای تعیین ترتیب نوکلئوتیدهای RNA مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیکوئنسینگ ARN به ما اجازه می‌دهد تا بررسی کنیم که کدام ژن‌ها فعال هستند، به چه میزان و در چه شرایطی.

• سیکوئنسینگ متیلومی:

این تکنیک برای بررسی الگوی متیل‌اسیون یا مودیفیکاسیون شیمیایی DNA استفاده می‌شود. متیل‌اسیون‌ها نقش مهمی در کنترل بیان ژن‌ها و ایجاد تغییرات در فعالیت ژنوم دارند.

از آنجایی که تکنیک‌های سیکوئنسینگ به‌صورت ژنرال و نسبت به تکنیک‌های معمول تشخیص بیماری‌ها دقت بیشتری دارند، از اهمیت بسزایی برخوردارند و در تحقیقات علمی و تشخیص بیماری‌ها نقش بسزایی دارند. همچنین، استفاده از تکنیک‌های سیکوئنسینگ به‌صورت روزافزون در حوزه‌های پزشکی، ایمنولوژی، داروسازی و بیوتکنولوژی به‌کار می‌رود

• نتیجه گیری