تشخیص افتراقی بیماری های خود ایمن

مقدمه:

بیماری های خود ایمن از بیماری های دنیای امروز هستند که شیوع آنها به واسطه سبک زندگی امروزی افزایش یافته است .

تاکنون بیش از 80 نوع بیماری خود ایمن شناسایی شده است که طیف وسیعی از بافت ها و سلول های بدن را در بر می گیرد .این بیماری های مزمن تا پایان  عمر ،زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهند .برخی از بیماری های خود ایمن به دلیل عدم آگاهی و آمادگی پزشکان و تشابه علایم با سایر بیماری ها،به موقع و صحیح تشخیص داده نمی شود و عوارض زیادی را ایجاد می کنند . بنابراین تشخیص به موقع و افتراقی بیماری های خود ایمن بسیار حائز اهمیت است.

مثال

به عنوان مثال تشخیص افتراقی بیماری MS از بیماری های روماتوئیدی یک چالش است،خصوصا اگر درگیری CNSاولین یا تنها تظاهرات بیماری باشد.گاهی تشخیص افتراقی بیماری های خودایمنی با استفاده از روش های تشخیصی تصویری در مراحل اولیه به طور واضح مشکل است.

وجود آنتی بادی های خودایمن مشخصه بسیاری از بیماری های خود ایمن است.آنتی بادی ها ممکن است بیماری زا باشند یا فقط مشخصه وجود بیماری باشند،تعیین این مورد در تشخیص بسیاری از بیماری های خودایمن لازم است.

انواع بیماری های خودایمن و منشا آنها:

بیماری های خودایمنی نوعی اختلال است که در ان سیتم دفاعی بدن به اشتباه به خود بدن حمله می کند.معمولا سیستم ایمنی وظیفه ی محافظت از  بدن در برابر میکروب هایی مثل باکتری ها و ویروس ها به عهده دارد .وقتی سیستم ایمنی متوجه حمله خارجی می شود،سلول های مربوطه را برای مقابله با انها به سمتشان می فرستد.

در حالت عادی،سیستم ایمنی قادر است تفاوت سلول های خارجی از سلول های خودش را تشخیص دهد.در بیماری خود ایمنی،سیستم ایمنی قسمتی از بدن(مثل مفصل ها یا پوست) را به عنوان عنصر خارجی اشتباه می گیرد.در این شرایط،پروتئینی به نام اتوآنتی بادی را برای حمله به سلول های سالم پخش می کند.برخی از بیماری های خودایمنی تنها یک عضو از بدن را مورد حمله قرار می دهند.برای مثال دیابت نوع یک به پانکراس آسیب می رساند.بیماری های دیگر،مثل لوپوس،تمام بدن را درگیر می کند.

علت ابتلا به بیماری های خودایمن چیست؟

 محققان هنوز علت این اختلال در سیستم ایمنی را نمیدانند هرچند برخی از مردم بیش از سایرین مستعد ابتلا به بیماریهای خود ایمنی هستند این ،بیماری زنان را بیشتر از مردان گرفتار میکند.

زنان در سالهای باروری بین) ۱۴ تا ۴۴ سال بیشتر مستعد ابتلا به بیماری خود ایمنی هستند. بعضی از بیماریهای خود ایمنی در برخی گروهها شایع تر هستند؛ برای مثال، آفریقایی-آمریکاییها و مردم اهل آمریکای لاتین نسبت به سفید پوستها بیشتر درگیر لوپوس میشوند. برخی از بیماریهای خود ایمن مثل بیماری ام اس یا لوپوس زمینه ارثی دارند. البته تمام اعضای خانواده مستعد ابتلا به همان بیماری ،نیستند اما زمینهی به ارث بردن آنها را دارند. به دلیل شیوع بیماریهای خود ،ایمن محققان به فاکتورهای محیطی مانند تأثیر عفونتها و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا حلالها مشکوک شده.اند رژیم» «غربی گزینه ی مشکوک دیگر روی میز است. اگرچه این مورد هنوز تأیید نشده اما خوردن غذاهایی با چربی و قند بالا و استفاده از مواد فراوری شده با ایجاد التهاب در بدن مرتبط است. این مسئله میتواند موجب از کارافتادن واکنش دفاعی در بدن شود.

علائم مشترک بیماریهای خود ایمنی چیست؟

بسیاری از نشانه های اولیه در بیماریهای خود ایمن شبیه به هم هستند، از جمله:

• خستگی
• عضله های دردناک
• التهاب و قرمزی
• تب پایین
•  مشکل تمرکز
• بی حسی و گزگز شدن دستها و پاها
•  ریزش مو
• . ضایعه ی پوستی

هر کدام از بیماریها میتوانند علائم خاص خودشان را نیز داشته باشند برای مثال دیابت نوع یک مغز باعث بروز تشنگی ،زیاد کاهش وزن و خستگی میشود در بیماری التهابی روده درد و نفخ شدید دیده می شود. تشخیص اکثر بیماریهای خود ایمن به بیش از یک آزمایش نیاز دارد. پزشک با استفاده به طلا گروهی از آزمایشها و ارزیابی ،علائم بیماری را تشخیص میدهد.

آزمایشهایی که بیماریهای خود ایمنی را تشخیص میدهند

 معمولاً زمانی که نشانه ها مبنی بر مبتلا بودن به بیماریهای خود ایمن باشند آزمایشهای برر آنتی بادی های ضد هسته ای (ANA) از اولین آزمایشهایی هستند که برای بیمار درخواست میدهند. نتیجه ی مثبت آزمایش به این معنی است که فرد به یکی از بیماریها مبتلا است اما تشخیص نوع دقیق بیماری به آزمایشهای بیشتری احتیاج خواهد داشت.

آزمایش ANA آنتی بادیهای ضد هسته ای

آزمایش ANA اولین قدم منطقی در افتراق بیماران مبتلا به بیماریهای خود ایمن سیستمی از سایر le بیماریها است. تشخیص بیماریهای روماتوئیدی خود ایمن سیستمی به دلیل طیف وسیع سندرم ها ik و هم پوشانی آنها با یکدیگر بسیار چالش برانگیز است علاوه بر این شیوع ANA در این بیماران er بسیار بالاست این آنتی بادیها همچنین در بیماران مبتلا به بیماریهای خود ایمن وابسته به عضو به طور مثال بیماریهای خود ایمن کبد و تیروئیدیت (هاشیموتو بعضی عفونتها، سرطان و سنین بالا و حتی در بعضی افراد سالم نیز یافت میشوند بنابراین درخواست صحیح مطابق با استانداردهای تشخیصی جدید و تکنولوژیهای پیشرفته میتواند در حذف بسیاری از نتایج متناقض و گمراه کننده آزمایش ANA که با روشهای روتین و اغلب غیر استاندارد انجام میشود جلوگیری نماید.

استاندارد شدن آزمایش ANAS با استفاده از تکنولوژی

 Biochip Mosaic & LINE BLOT

 تکنولوژی Biochip Mosaic & LINE BLOT امکان بررسی همزمان حداکثر ۲۵ نوع اتو آنتی بادیهای ضد هسته ANAS در ایزوفرمهای Nuclear, Cytoplasmic, Mitochondrials & Mitotic یا دقت و صحت نزدیک به ۱۰۰ درصد را ممکن می سازد.

تکنولوژی LINE BLOT آزمایش ارزان با تعرفه مناسب میتواند در کنار درخواست آزمایش ANA با روش ایمونوفلورسانس تمام انتی بادیهای گروه ANA و تشخیص افتراقی و احتمالی بیماریهای خود ایمن مربوطه را تشخیص دهد.

 میتوان از تکنولوژی منحصر به فرد LINE BLOT به عنوان تحولی شگرف و ارزشمند در تشخیص افتراقی بسیاری از بیماریهای خود ایمنی یاد کرد.

پیشنهاد میشود برای حذف نتایج مثبت و منفی کاذب آزمایش ANA و انواع متدولوژی های روتین با حساسیت ها و اختصاصی بودنهای متفاوت و همچنین تعیین تکلیف نتایج متناقض آزمایش مذکور همیشه آزمایش ANAS به همراه تست ANA LINE BLOT درخواست شود.

 ویژگی های پانل توام ANAS-IIFT & LINE BLOT عبارت است از:

1- استفاده از روش استاندارد طلایی Biochip Mosaic .ANA-IIFT برای غربالگری اولیه آزمایش ANA

2- تشخیص همزمان ۲۵ نوع اتوانتی بادی ضد هسته سیتوپلاسم و محتویات سلولی، با تکنولوژیLINE BLOT

3- دقت و صحت ۱۰۰ درصد

4- استفاده از مقدار بسیار کم سرم برای انجام آزمایشهای مذکور

5- تکرار پذیری و اطمینان بسیار بالا

 6- روش ارزان و با تعرفه بسیار پایین

7- امکان پاسخ دهی در مدت ۲ ساعت برای ۲۵ نوع اتو انتی بادی حتی برای یک درخواست اورژانسی

8-ارائه تشخیص افتراقی بسیاری از بیماری های خود ایمن

9-مانیتورینگ درمان و پیگیری قابل مقایسه در دور های طولانی

در تشخیص افتراقی بیماری MS از بیماریهای روماتوئیدی

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری التهابی ناشی از فعالیت سیستم ایمنی دستگاه اعصاب مرکزی است. ام اس و بیماریهای روماتوئیدی دارای چندین وجه اشتراک هستند.

یکی اینکه آزمایش  ANA  در۲۰ تا ۶۰ درصد بیماران دچار ام اس و بیماران روماتوئیدی مثبت است همچنین در بیماریهای روماتوئیدی از جمله لوپوس اریتماتوز سیستمیک یا واسکولیت رگهای کوچک وابسته به آنها تظاهرات نورولوژیکی ممکن است مشابه یافتههای موجود در تصاویر MRI و مایع مغزی نخاعی (CSF) در ام اس باشند.

تشخیص تمایزی بین بیماران ام اس و بیماریهای روماتوئیدی ANA مثبت مشکل است. علاوه بر این تمایز ام اس و بیماریهای روماتوئیدی برای درمان مناسب لازم و ضروری است.

همچنین وجود همزمان بیماریهای روماتوئیدی التهابی سیستمیک و ام اس در یک بیمار نیز باید در نظر گرفته شود زیرا هر دو بیماری ریشه خود ایمنی دارند و اغلب در بیماران مؤنث دیده میشوند با استفاده از تکنولوژی Biochip Mosaic & LINE BLOT امکان تشخیص افتراقی این بیماریها فراهم شده است.

تشخیص افتراقی بیماری MS از سندرم Devic

سندرم  کلاسیک بیماری NMO که سندرم دو یک نام دارد یک بیماری خود ایمن مزمن سیستم اعصاب مرکزی است که با شدت و علائم بالینی مختلفی بروز میکند بنابراین با عنوان طیف NMO شناخته میشود این بیماری عمدتاً نخاع و عصب بینایی را درگیر میکند اگرچه ممکن است ضایعات ایت نوع یک مغزی نیز در سیر بیماری رخ دهد.

علائم بیماری

علائم بیماری NMO به علائم بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS) شبیه است به همین دلیل گاهی تشخیص این دو بیماری از یکدیگر بسیار مشکل است با استفاده از به طوری که در گذشته تصور میشد که بیماری NMO نوعی از بیماری MS است؛ اما امروزه مشخص گردیده است که این بیماری از لحاظ آسیب شناسی تفاوتهای زیادی با MS دارد.

امروزه این بیماری به دلیل وجود یک سری اتو آنتی بادیهای خاص در سرم که به نام  Anti-MO & Anti-AQP4 شناخته میشوند، از بیماری MS مجزا می گردد.

در بررسی این دو مارکر با پنل همزمان Anti-MOG & Anti-AQP4 و روش استاندارد Biochip Mosaic Recombinant Cell Immunoflurescence انجام میشود.

مجله اخبار ازمالیشگاهی

دکتر محمدرضا عزیزی

درباره پویش تیم تخصصی